mətləb

is. <ər.>

1. Arzu, istək, dilək, istənilən şey, məqsəd. Çox gözəl, çox yaxşıdır, lap Bakı məktəbidir; Məktəb bizim kolxozun çoxdankı mətləbidir. R. R.. Mətləbə yetmək (nail olmaq, çatmaq), mətləbi hasil olmaq – istəyinə nail olmaq, arzusuna çatmaq. Oldu, sədşükr, mətləbim hasil. S. Ə. Ş.. Mətləb hasil olmamaq – xeyri olmamaq, heç bir şey çıxmamaq. Kənarda bir neçə gəzib dolanan görsənirdi, amma bunların heç birindən mənə bir mətləb hasil olmadı. C. M..

2. Məsələ, məsələnin, işin mahiyyəti, əsil mənası, məğzi. Naəhl olana mətləbi qandırmaq olurmu? M. Ə. S.. . . Arifsən, gərək bir qıldan mətləbi başa düşəsən. C. M.. <Əsgər:> Hə, bəs mətləb elə buradadır ki, səhərdən bəri sənə deyirəm ki, axırı nə olsun. Ü. H.. <Dərviş:> Ruqiyyə mətləbi anladı, ətrafa baxdı. . A. D..

3. Məsələ, iş. <Nurcahan:> Mən Səfiqulunun xalasıyam, səninlə bir mətləb üstə danışmaq istəyirəm. N. V.. Bu sorğu-sualsız da onun üçün mətləb aydın idi. S. R.. Məsmə başını aşağı salıb çətin bir mətləb qarşısında özünü itirmiş kimi dururdu. M. C.. Mətləb üstə gəlmək (keçmək, qayıtmaq) – əsas məsələdən danışmaq, əsas məsələyə keçmək, əsas məqsədini demək. Burada bir balaca haşiyə çıxıb da mətləb üstə qayıdarıq. Ə. H.. <Dədə Qorqud> Qoçər ilə ozan dililə danışdı, mətləb üstə gəldi. M. Rz.. Fərman yavaş-yavaş mətləb üstə keçdi. M. C.. Mətləbə dəxli yoxdur – əsas məsələyə aid deyil, işə dəxli yoxdur.